Komórki CD4 należą do grupy limfocytów T. Komórki CD4 to rodzaj komórek (krwinek białych) układu immunologicznego, których liczba stopniowo spada w trakcie rozwoju zakażenia HIV.
Organizm produkuje codziennie miliony komórek CD4, codziennie też miliony tych komórek są niszczone przez wirus. Osoby ze sprawnym układem odpornościowym mają zwykle więcej, niż 500 tych komórek w mikrolitrze - ?l (milimetrze sześciennym - mm3) krwi.
Obniżenie się ich liczby poniżej 200/?l zapowiada ryzyko wystąpienia poważnych infekcji oportunistycznych. Podczas nieleczonego zakażenia więcej z nich ulega zniszczeniu, niż jest produkowanych.
Krótko po zakażeniu HIV liczba komórek CD4 zwykle się obniża, czasem bardzo znacznie. Ale kiedy układ immunologiczny zaczyna reagować na zakażenie liczba ich ponownie wzrasta, choć nigdy nie do takich samych wartości, jak przed zakażeniem.
Później u większości osób zakażonych HIV liczba komórek CD4 obniża się w ciągu kilku lat. Kiedy obniży się poniżej 350/mm3 lub zacznie obniżać się gwałtownie - wówczas lekarz powinien podjąć decyzję o rozpoczęciu terapii antyretrowirusowej.
Leczenie powinno zostać rozpoczęte w miarę szybko, kiedy liczba komórek CD4 będzie większa od 200/mm3, gdyż wówczas ryzyko wystąpienia chorób definiujących AIDS zwiększa się znacznie. Jedno oznaczenie liczby komórek CD4 nie informuje o postępie zakażenia HIV.
By możliwa była ocena tendencji - wzrastania lub obniżania się liczby komórek CD4 - należy wziąć pod uwagę kilka ostatnich wyników.
Niekiedy zamiast liczby bezwzględnej komórek CD4 podawany jest odsetek (%), jaki stanowią wśród krwinek białych. U osób niezakażonych HIV wynosi on zwykle około 40%.
Niektórzy lekarze uważają odsetek komórek CD4 za bardziej dokładny test, choć nie pokazuje on małych zmian. Niekiedy oceniany jest także stosunek liczby komórek CD4 do komórek CD8.
U ludzi zdrowych wynosi on 1,0. Dzieci mają znacznie więcej komórek CD4, niż dorośli. Niemowlęta więcej, niż dzieci. Wraz z upływem miesięcy i lat życia liczba komórek CD4 stopniowo się obniża. Ponieważ liczba komórek CD4 jest znacznie większa, u dzieci zakażonych HIV, mających mniej niż 12 lat, ocenia się raczej odsetek komórek CD4, a nie ich liczbę całkowitą.
Opracowane dzięki: zPlusami.pl